İki Yol Duble Yol

Karadenizde tüm iller göç veriyor ama Giresun’da bu oran daha fazla. Karadenizde metropol iller olacağını düşünmüyoruz ama alt yapı sorunları çözüldüğünde 750.000 olan büyükşehir nüfus kriterine ulaşmak (Samsun, Ordu ve Trabzon’da olduğu gibi) hiçte zor değil. Kuşkusuz kalkınmak için her şeyi devlet yatırımı olarak beklemek doğru değil ama ortaya koyduğumuz bu ulaşım sorunları Giresun’un temel altyapı sorunlarıdır. Herkes biliyor ki; Yatırımcı, havaalanı olan, Limanı olan, Yolu olan, hammadde kaynaklarına kolay ulaşılabilen yani alt yapısı tamamlanmış bölgelere yatırım yapar.

Genelde Karadeniz’e baktığımızda, en önemli sorunun ulaşım ve kentleşme olduğu aşikârdır. Çünkü denize paralel olan dağlar sahilin iç bölgelerle bağını kesmektedir. Geçmişteki ekonomiye baktığımızda, madencilik, tarım ve hayvancılık ilk akla gelenler olsa da bunlar liman kentleri ve sahilden iç bölgelere geçen kervan yolları ile bir bütün halinde, ticaretin temelini oluşturmuşlardır. Bu durum Giresun özelinde de aynıdır. Giresun ve Tirebolu limanlarının doğuda Erzurum ve İran’a güneyde ise Malatya’ya, Gaziantep’e kadar olan coğrafyaya entegre olamaması, havaalanı olmadığından dolayı dışarıdaki yüksek nüfus potansiyeli ile iletişim kurulamaması, sanayi, turizm ve ticaretin önünü tıkayarak bu günkü aşırı göçün temelini oluşturmuşlardır.

Bu gün havaalanı geç de olsa yapım aşamasında, Tirebolu demiryolu ÇED Raporuna göre olumlu bulundu ve umarız Trabzon güzergahıyla eş zamanlı olarak ihale edilir. Karayolu olarak ise son yıllarda ülkemizde büyük bir ilerleme olmasına rağmen, Giresun yine sınıfta kalmıştır.

Karayolu olarak (sahil yolunu bir kenara bırakırsak) Giresun’un ekonomisine büyük katkı sağlayacak, katkının da ötesinde adeta Giresun ekonomisini ayağa kaldıracak ve yukarıda bahsettiğimiz entegrasyonları sağlayarak, Giresun ve Tirebolu limanlarını işler hale getirecek iki ana yol vardır.

1-Giresun’u güneydoğuya ve dolayısıyla Suriye ve Irak’a kadar bağlayan yol.

Giresun Şebinkarahisar yolu veya Eğribel yolu veya Giresun Sivas yolu ya da Giresun’u içanadoluya bağlayan yol şeklinde tanımlansa da, aslında bu yol:

1-1-Giresun – Malatya – Gaziantep – Suriye yolu,

1-2-Giresun – Elazığ – Mardin – Irak yoludur.

2-Giresun, Ordu, Samsun illerini doğuanadoluya ( İran’a) bağlayan ve doğuanadoluyu (İran’ı) da Tirebolu limanına bağlayacak yol, Tirebolu – Torul yolu. Her ne kadar Erzurum İspir Rize yolu ovit tüneli ile birlikte yapım aşamasında olsa da, yinede Tirebolu’nun önemi geçerliliğini korumaktadır.

1-Giresun – Şebinkarahisar – Akıncılar Yolu

Giresun Malatya yolu (Giresun kısmı) toplamda 120+43 km gözükse de, aslında makul güzergah Giresun Şebinkarahisar Akıncılar olduğundan ortalama 135 km dir. Fakat bu güzergah tüneller ile ve kıvrımların bertaraf edilmesiyle birlikte tahmini 120-125 km lik bir mesafeye düşmektedir. Diğer yandan, Akıncılar’dan itibaren Kilis’e kadar, Mardin’e kadar bölünmüş yol kapsamında iken, Akıncılar Giresun arası halen bölünmüş yollar kapsamına alınmamıştır.

Altını çizmemiz gerekir ki; Giresun Şebinkarahisar yolu eğer barajı köprü ile geçip Akıncılara bağlanırsa, anlam kazanır ve önemi bir kat daha artar çünkü 50km daha kısalmaktadır.

Gerçek şu; Eğribel yolu Giresun ve Ordu illerinin, Irak ve Suriye yoludur. Tersinden bakarsak da yine bu ülkelerle birlikte en az 10 vilayetin orta karadenize (Giresun Ordu bölgesi) çıkış yoludur ama yukarıda da belirttiğimiz gibi Şebinkarahisar Akıncılar bağlantısının açılması elzemdir. Sizi rakamlara boğmak istemiyorum ama temel verileri de ortaya koymak lazım.

1-Giresun Sivas arası halen 290km’dir. Kuşkusuz eğribel yolu da tünellerle kısalacağından ve Akıncılar bağlantısı ile mesafe hem km olarak hem de süre olarak daha da düşecektir.

2-Giresun’dan Refahiye halen 231km iken Eğribel bölünmüş yolu ve Şebinkarahisar Akıncılar bağlantısı ile Giresun Refahiye mesafesi yaklaşık 170km’lere düşmektedir. Refahiye İliç Malatya güzergahı ise halen 290km olup, inşa halindeki bölünmüş yol ile 248km dir. Bu güzergahtan Giresun Malatya arası bölünmüş yol ile yaklaşık 418 km dir. Giresun Elazığ arası ise sadece 395km dir.

Giresun – Malatya – Gaziantep arası 665km dir.

Giresun Şanlıurfa arası 687km olarak karşımıza çıkmaktadır.

Görüldüğü gibi bölünmüş yol ve yeni güzergahlarla mesafeler oldukça kısalmaktadır.

3- Yukarıdaki hesaplar ile (yaklaşık olarak) Giresun Mardin arası 643km dir. Buna karşılık Mardin’den Erzurum üzeri Trabzon 722km ve İspir üzeri Rize 630km dir. Görüldüğü gibi Habur, Mardin, Diyarbakır bölgesinden Orta karadenize yani Samsun Ordu ve Giresun’a çıkıştaki en kısa güzergah yine Şebinkarahisar Giresun yoludur.

4-Planlanan Sivas – Erzincan (yüksek hızlı) demiryolunun yakın gelecekte yapılması ile birlikte, Gölova Refahiye arasında bir noktada bölgenin hızlı tren istasyonu olması muhtemeldir. Dolayısıyla bu noktadan Ankara, İstanbul, İzmir’e kadar hızlı tren ulaşımı olacak ve trafik bir noktada da Giresun’dan Şebinkarahisar’a doğru akacaktır. Şebinkarahisar ve Alucra’nın önemi bir kat daha öne çıkacaktır. İşte bu yüzden de Şebinkarahisar – Akıncılar yolu çok önemlidir.

5-Giresun ve Ordu illerinin Erzincan ulaşımı halen Harşıt yolu ve Gümüşhane üzeri iken, Eğribel yolunun bölünmüş yol olması ve Akıncılara bağlanmasıyla, Samsun Ordu ve Giresun’un Erzincan ulaşımı da güzergah değiştirip Eğribel yoluna dönmektedir. Çünkü mesafe 46km daha kısalmaktadır.

6-Giresun Eğribel arasındaki, başta Kümbet, Bektaş ve Kulakkaya olmak üzere tüm yaylaların ulaşımı bu yoldan sağlanmaktadır. Şu anda bile yaz aylarında bu yolda trafik sorunu oluşurken, Ordu- Giresun havaalanının açılması ve turizmin biraz daha canlanmasıyla birlikte, Giresun’dan Yavuzkemal sapağına kadar, (dahası Eğribele kadar) büyük sıkıntı yaşanacağı açıktır.

Yani, Bir tarafta Giresun ve Ordu illeri diğer tarafta Sivas, Erzincan, Malatya, Elazığ ve bunların güneyinde 6 tane vilayet varken, yani bu yol 12 tane vilayete hitap ederken ve Akıncılardan itibaren Habur sınır kapısına kadar da bölünmüş yol kapsamında iken, Akıncılar Şebinkarahisar Giresun yolunun bölünmüş yollar kapsamına alınarak, güzergahın daha da güvenli hale getirilmesi gerekmez mi?

Ülkemizde toplam 28.051km yol, bölünmüş yollar kapsamına alınmış ve bunun 22.253km si tamamlanmıştır (kgm verileri). Bu meblağın %80 e yakın kısmının inşasına son on yılda başlandığını düşünürsek, Ulaştırma Bakanlığı gerek karayolu gerekse havayolu konusunda (Giresun hariç) başarılı görünmektedir. Giresun 4 milletvekilinden üçünü iktidar partisine verdiği halde, gerekli yatırımları maalesef alamamıştır.

Yukarıdaki yol toplamını 81 vilayete böldüğümüzde il başına 346 km bölünmüş yol düşmektedir. Fakat Giresun halen 102 km (sadece sahil yolu) bölünmüş yola sahiptir, yukarıdaki yollar bölünmüş yol kapsamına alınsa bile yinede rakam 250km yi geçmemektedir.

Giresun’un payına düşen miktarlar bir yana, yukarıda detaylarıyla açıklamaya çalıştığımız güzergah sadece Giresun için değil Giresun’un yanında en az 10 vilayeti ilgilendirmekte olup, bölünmüş yollar kapsamına alındığı takdirde ülke ekonomisine de yüksek oranda katkı sağlayacağı şüphesizdir.

2-Tirebolu – Torul (Harşıt Vadisi) Yolu

Tirebolu Torul yolu toplamda 86 km olup, bunun 39 km si Giresun sınırlarında ve 47 km si de Gümüşhane sınırlarında kalmaktadır (kuşkusuz kıvrımların kaldırılmasıyla mesafe 80 km nin de altına düşecektir). Halen bir gidiş bir geliş şeklinde ve bazı noktaları oldukça kıvrımlı olan güzergahda ölümlü kazalar meydana gelmektedir. Çünkü tüm olumsuzluklara rağmen bu yol alternatifsiz olduğundan çokça tercih edilmektedir.

Harşıt yolu karadenizde Samsun, Ordu ve Giresun illerinin, Gümüşhane Bayburt Erzurum ve Erzurumun’dan sonra, kuzeyde Kars’a kadar, güneyde Van’a kadar hatta İran’a kadar olan güzergahdaki ulaşımında alternatifsiz tek yoldur. Aynı şekilde Van’dan Kars’a ve Erzurum’a kadar olan coğrafyadan Giresun Ordu ve Samsun’a ulaşımda alternatifsiz tek yoldur.

Bir örnek vermek gerekirse, Tirebolu’ya en uzak il merkezi olan Samsun’dan Amasya üzeri Erzurum’a ulaşım 685 km iken, yine Samsun’dan Harşıt yolu üzeri Erzurum’a ulaşım 562 km dir ve bu mesafe de, kop tünellerinin bitimi ve Harşıt yolundaki virajların kaldırılması ile daha da kısalacaktır. Yani her şeye rağmen Harşıt yolu 123 km daha kısadır.

Bu şekilde öneme sahip olup da bölünmüş yol kapsamına alınmayan başka bir güzergah var mı?

Nereden bakarsanız bakın, Giresun-Şebinkarahisar-Akıncılar yolunun ve Tirebolu-Torul yolunun bölünmüş yollar kapsamına alınması gerekir.

Zaten bu güzergahda Samsun’dan Tirebolu’ya kadar bölünmüş yol olup, yine Torul’dan itibaren Erzurum’a ve ya İran’a kadar bölünmüş yol kapsamındadır. Ortalama 80 km olan Tirebolu Torul yolunun da bölünmüş yollar kapsamına alınması Giresun için bir ayrıcalık olmayıp, ana ulaşımda bir zorunluluktur ve ülke ekonomisine de büyük katkı sağlayacağı açıktır.

SONUÇ

Yukarıdaki iki ana yol Giresun’un doğuda İran’a, güneyde Irak ve Suriye’ye kadar olan coğrafya ile entegrasyonu anlamına gelmektedir. Giresun bir liman kenti olduğundan, bu bağlantılar ilin ekonomik geleceği için önceliklidir. Giresun’da sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak, yatırımcıyı kalıcı olarak bölgeye çekmek için, öncelikle temel ulaşım (Tirebolu Torul yolu, Giresun Şebinkarahisar Akıncılar yolu, Tirebolu demiryolu, Havaalanı vb) sorunlarının çözülmesi gerekir(di).

Sevgiyle kalın

Mart 2013